Latte Art

Latte art is een prachtig kopje koffie kunst. Het doel van de barista met latte art is de koffiedrinker beleving geven. Een barista doet veel meer dan alleen hartjes op de koffie toveren. Latte art is de combinatie van espresso zetten, melk opschuimen en de juiste schenktechniek. Met filterkoffie of een lungo is latte art onmogelijk.

Met latte art toont de barista zijn of haar passie voor koffie. Op het moment dat de smaak, de textuur en de figuratieve beleving samenkomen, zal je nooit koffie zomaar koffie noemen. De basis latte is met een klein beetje oefening niet zo moeilijk. Maar sommige latte art figuren kunnen wel heel complex worden. Lees alles wat je moet weten over latte art.

Inhoudsopgave

• Latte art: de kunst van melk
• Schenktechniek voor mooie latte art
• Latte art voor beginners stap voor stap
• Twee kannen techniek voor tweede drank
• Latte art free pour
• Latte art etching
• 6 latte art probleemoplossingen
• Latte art randvoorwaarden
  
  • 8.1 Koffiebonen
  • 8.2 Crema
  • 8.3 Microfoam
  • 8.4 Juiste melkkan(nen)
  • 8.5 Juiste kopje(s)
  • 8.6 Halfautomaat espressomachine
  
  




1. Latte art: de kunst van melk

Latte art gaat verder dan een goede espresso zetten waarbij je alle factoren zoals halfautomaat espressomachine, koffiebonen, koffiemolen, maalgraad en zettechniek meester bent. Je kan namelijk pas aan latte art beginnen als er een kwaliteitsvolle espresso is gezet.

Latte art gaat verder omdat we niet enkel koffie gebruiken. Het zijn altijd bereidingen met koffie en melk, met een waaier aan mogelijkheden en combinaties. Melk verzacht de koffiesmaak. Daarom kan je aan ieders wens tegemoetkomen. Meer of minder koffiesmaak, stevig of juist super zacht? Een espresso macchiato met een toefje melkschuim? Een smeuïge en zachte latte of de in het oog springende drieledige latte macchiato?

Maar wat is nu de definitie van latte art? Het is een kunstvorm met koffie en melk. Het is meer dan alleen de schenktechniek. De kunst loopt doorheen de hele productie. Het allerbelangrijkste is de smaak en de textuur. Vervolgens komt het creatieve gedeelte met de visuele beleving.

Om een goede en lekkere kop koffie met latte art te presenteren, moet je de juiste koffiebonen en volle kwaliteitsmelk gebruiken. Een juiste espresso heeft de juiste smaak, densiteit, en de textuur van de crema moet perfect zijn. Het resultaat van melk opschuimen met een stoompijpje moet romig, smeuïg, vol en zijdezacht glanzend zijn. Als aan deze voorwaarden is voldaan, kan je het microschuim toevoegen aan de espresso.


2. Schenktechniek voor mooie latte art

De schenktechniek voor mooie latte art is het spel tussen twee vloeistoffen waarbij de barista controle moet hebben over het proces. De barista maakt de keuze wanneer het wit van het melkschuim onder de cremalaag van de espresso gaat of wanneer deze erop komt te liggen. Dit spel zorgt voor het ontstaan van contrast met lichte en donkere lijnen. Dit contrast is nodig om bijvoorbeeld een hartje duidelijk en onmiddellijk herkenbaar in de kop te schenken. De schenktechniek is bepalend voor de scherpe en afgetekende randen tussen de espresso kleur en het wit van de melk. Als de bewegingen niet goed getimed zijn, zal de tekening aan contrast verliezen.

Als er van te hoog wordt geschonken zal er niets van de melk te zien zijn. Die duikt namelijk onder de cremalaag van de espresso. Als de melk van te dichtbij wordt geschonken, zal er één grote witte vlek op de espresso verschijnen.

Het spel tussen boven en onder het oppervlak gaat onder invloed van de hoogte, de juiste schenkhoek, de snelheid van het schenken, de melk textuur en de cremalaag. Alleen met de juiste schenktechniek komt er een tekening tevoorschijn. Elke tekening heeft bovendien een specifieke en eigen schenk methode.


3. Latte art voor beginners stap voor stap

Het beste advies is gecontroleerd doorschenken. Het schenken van een mooie figuur doe je namelijk in één vloeiende beweging.

• Neem het kopje met espresso in één hand en wals er even mee. Het walsen zorgt ervoor dat de espresso en het melkschuim zicht beter mengen.
• Neem de kan met het melkschuim in de andere hand.
• Zet het kopje schuim op een harde ondergrond of neem het schuin in de hand.
• Begin met schenken op zo’n 5 cm boven het kopje.
• Laat de kan vervolgens langzaam zakken terwijl je doorschenkt. Laat de kan zakken totdat de schenktuit net boven de oppervlakte van de espresso hangt.
• De melkstraal houd je op dezelfde plek en je blijft doorschenken totdat je een witte vlek door de cremalaag ziet komen.
• Zet nu het kopje recht en schenk door tot het helemaal vol is. Zolang het kopje niet vol is, houd je de kan juist boven de oppervlakte.

Latte art is kunst en oefening baart kunst. Het is daarom aangewezen deze oefening vaak te doen vooraleer je met figuren aan de slag gaat. Als er alleen maar melk zonder schuim in je kopje komt, dan schenk je te voorzichtig.

Door een wiegende of schuddende beweging laat je meer of minder melkschuim vloeien.


4. Twee kannen techniek voor tweede drank

De twee kannen techniek zorgt ervoor dat het schuim goed verdeeld is als je bijvoorbeeld 2 cappuccino’s gaat maken.

Voordat je de melk voor de eerste cappuccino begint te schenken, schenk je ongeveer ¼ deel van de opgeschuimde melk in de andere kan. Schenk nu je eerste cappuccino in.
Vervolgens voeg je het weggeschonken gedeelte weer toe. Wals het geheel goed rond en tik eventueel met de onderkant van de kan op een vlakke onderkant. Op deze manier is het schuim beter verdeeld en heb je voor de tweede cappuccino nog voldoende volwaardig melkschuim.


5. Latte art free pour

Free pour refereert naar de wijze waarop een figuur tot stand wordt gebracht. Dit is altijd door koffie en melk samen te voegen, maar bij free pour moet de latte art figuur klaar zijn op het moment dat de kop gevuld is. Er mag enkel en alleen gebruik worden gemaakt van de melkkan. Free pour is namelijk een tekening maken met de beheersing om de melk te schenken in een vloeibare beweging met de juiste snelheid en op de juiste hoogte.


6. Latte art etching

Met etching wordt er getekend op het eindresultaat. Voor etching of etsen is er artistiek talent nodig. Tijdens het schenken wordt er een basis gelegd. Deze basis kun je zien als een kleurplaat. Bepaalde figuren zijn niet te bekomen met de schenktechniek. Met de etching tool, een inox pen wordt de figuur dan volledig gemaakt. Etching is dus het handmatig tekenen van latte art.


7. 6 latte art probleemoplossingen

• Als er te weinig contrast is, dan betekent het dat de neus van de kan niet dicht genoeg bij de cremalaag werd gebracht.
• De melk is te dun. Zonder schuim is het dan heel moeilijk om een latte art figuur te maken.
• De melk is te dik. Dan heeft het stretchen van de melk te lang geduurd. De straal van de melk is te grof om een tekening te maken.
• Te snel schudden met de melkkan. De straal krijgt niet de tijd om zich in een vorm te schenken. Door niet te snel te bewegen, krijgt de straal de tijd om een figuur te vormen.
• Niet te dik en niet te dun schenken. De hoek waarin de kan wordt gehouden, is bepalend voor hoe dik of hoe dun het melkschuim schenkt. Hoe rechter of verticaler je de kan houdt, hoe dunner de melk uit de kan zal vloeien. Hoe horizontaler je de kan houdt, hoe dikker de melk geschonken wordt.
• Schenk niet te voorzichtig. De straal zal te dun zijn doordat enkel vloeibare melk in de kop wordt geschonken. Daardoor blijft het dikke schuim achter in de melkkan.




8. Latte art randvoorwaarden




8.1 Koffiebonen


Gebruik geen te vers gebrande koffiebonen. Koffiebonen moeten namelijk nog een paar dagen ontgassen na het branden. Espresso zetten met té vers gebrande bonen geeft een ontgassingsreactie in de kop. Met als gevolg dat de oppervlakte van de latte art meteen uit elkaar zal vallen. Gebruik ook geen koffiebonen die te oud zijn, want hoe ouder de koffiebonen, hoe minder crema.



8.2 Crema


Als de textuur van de crema niet optimaal is, dan is dat merkbaar tijdens het schenken. De kleur van de crema zorgt voor het contrast van de latte art. Zorg dus voor een goede cremalaag.


8.3 Microfoam


De melk moet perfect opgeschuimd zijn tot microfoam. Dat wil zeggen fluweel glad zonder grote bellen.


8.4 Juiste melkkan(nen)


Er zijn melkkannen in verschillende soorten en maten. Hier moet een melkkan aan voldoen:

• De kan moet onderaan breder zijn dan bovenaan.
• Met schenktuit
• Met handvat

De grootte van de melkkan(nen) kies je op basis van van de hoeveelheid melk je nodig hebt. Als je de kan vult, moet je ervoor zorgen dat je de kan vult tot vlak onder het begin van de tuit.


8.5 Juiste kopje(s)


Kies een kopje met het juiste formaat en de juiste vorm. Kies voor een rond kopje met een inhoud van maximaal 250 ml. Een standaard koffiekopje is vaak te smal en latte art figuren schenken in een grote kop is moeilijker.


8.6 Halfautomaat espressomachine


Een goede espresso met een mooie crema kan alleen worden gezet met een halfautomaat espressomachine. Deze is natuurlijk ook nodig om de melk op te schuimen met het stoompijpje.

 

Wil je meer weten over latte art? Stel hieronder je vraag of klik door op de vele links, want op Friends of coffee lees en leer je alles over koffie!