Koffie zetten

Koffie zetten, kan op veel verschillende manieren. Van espresso tot filterkoffie, elk type koffie heeft zijn eigen zetmethode. Elke koffieliefhebber heeft zijn eigen voorkeur. Dat maakt koffie zetten en drinken ook zo’n bijzonder moment van de dag. De 1-druk-op-de-knop koffiemachines zoals Nespresso en Senseo hebben het zetten van koffie veel makkelijker gemaakt. Maar daarom ook beter? Wat als we iets meer de tijd nemen om koffie te zetten?

Hoe duurder het apparaat, hoe beter de koffie, is maar gedeeltelijk waar. Koffie zetten met een Aeropress kan een fantastische koffie geven en kost ongeveer €40. Een hele dure, mooie halfautomatische espressomachine vraagt dan weer veel kennis om een goede espresso te zetten. Kortom, lekkere koffie zetten is een kunst en daarom lees je hier alles over de verschillende zetmethodes en de 10 basisprincipes om het maximale uit koffiebonen te halen.

Inhoudsopgave

• 10 basisprincipes van koffie zetten
• Verschillende manieren van koffie zetten
• Koffiezetapparaten




1. 10 basisprincipes van koffie zetten

Door het mengen van heet water en droge gemalen koffiebonen ontstaat de drank koffie. De koffieboon is zeer complex en bestaat uit wel honderden verschillende in water oplosbare stoffen. Met koffie zetten, hebben we niet als doel deze stoffen allemaal aan de gemalen koffie te onttrekken. Daarom is het heel belangrijk dat de koffiezetmethode wordt gekozen op basis van de gekozen koffiebonen.

Als je goede koffie wil zetten, dan houd je best volgende factoren nauwlettend in de gaten:

1. Gebruik vers gebrande koffiebonen: Koffiebonen zijn maar beperkt houdbaar om er goede koffie mee te zetten. Koffiebonen verliezen snel hun beste aroma’s. Het beste is om koffiebonen binnen 3 maanden na de branddatum te gebruiken.

2. Bewaar de koffie zorgvuldig: Koffie kan je beter geen lange tijd bewaren. Als je dat toch doet, zorg er dan voor dat er zo weinig mogelijk lucht bij komt. Lees zeker deze 10 tips voor het thuis bewaren van koffie.

3. De juiste koffiemaling vlak voor je koffie zet: Elke zetmethode heeft een ideale maalgraad voor de koffiebonen. Daarom is een koffiemolen het belangrijkste instrument om in te investeren. Hoe verser de maling, hoe beter de koffie die je zet.

4. De juiste conditie van het water: Gebruik altijd vers en koud water.

5. De grammage is de verhouding tussen koffie en water: Dit is afhankelijk van het type koffie en de zetmethode. Hoe meer grammaga, hoe krachtiger de koffie. Houd doorgaans rekening met 60 gram per liter water bij filterkoffie. Bij espresso is de verhouding 1 op 2.

6. De watertemperatuur: Schenk nooit kokend water op de gemalen koffie, want dit geeft een wrange smaak. De ideale temperatuur voor koffie zetten is tussen de 92 en 96 °C.

7. De contacttijd tussen het water en de koffie: Het water heeft een bepaalde tijd nodig om de verschillende oplosbare stoffen uit de gemalen koffie te onttrekken. Dit noemen we extractie. De maalgraad is bepalend voor de doorlooptijd en de extractie. Hoe grover de koffie gemalen is, hoe korter de doorlooptijd is. Als de maling fijn is, dan is er een langere contacttijd met een hogere extractie. Verder is het ook afhankelijk van de hoeveelheid water, de temperatuur, de druk en de structuur van de filter.

8. Kies de favoriete zetmethode: Op basis van de koffiemaling, het type koffie en je eigen favoriet om koffie mee te zetten.

9. Het koffiekopje verwarmen voor je de koffie zet.

10. Drink de gezette koffie zo snel mogelijk.



2. Verschillende manieren van koffie zetten

Koffie zetten is niet meer dan het samenbrengen van koffie en water. In de wereld is er zo’n diversiteit aan koffiezetapparatuur, en bestaan er veel verschillende manieren om de uiteindelijke koffiesmaak te beïnvloeden. Ooit heeft er iemand bedacht om koffiebessen en water samen te koken. De Turkse Ibrik is waarschijnlijk de eerste echte zetmethode met gemalen koffie. Hieronder een overzicht van de bekendste manieren om koffie te zetten:

[caption id="attachment_200525" align="alignnone" width="300"] Filterkoffie zetten[/caption]

Filterkoffie: Ook wel gekend als slow coffee of slow brew. Filterkoffie is niet de bittere koffie waar we allemaal mee opgroeiden. Koffie zetten met een filter is hip. Een speciality koffiebar zonder filterkoffie is geen speciality koffiebar meer.

[caption id="attachment_200527" align="alignnone" width="300"] Koffie zetten met de Turkse Ibrik[/caption]

De Turkse Ibrik: Het is de enige zetmethode waarbij de koffie wel gekookt wordt. Door het toevoegen van suiker wordt de smaak niet te bitter. Lees meer over koffie zetten met de Turkse Ibrik.

[caption id="attachment_200549" align="alignnone" width="265"] Al Fresco koffie zetten[/caption]

Al fresco: Dit is koffie zetten in een pannetje. Al fresco is de meest basic koffiezetmethode, want het enige wat je nodig hebt, is een steelpannetje, een maatbeker en een zeef.

[caption id="attachment_200551" align="alignnone" width="243"] Koffie zetten in een koffiekan[/caption]

Koffiekan: Het enige verschil met al fresco is de koffiekan. Deze is meestal van aardewerk.

[caption id="attachment_200543" align="alignnone" width="300"] Koffie zetten met een cafetière[/caption]

De cafetière: Filterkoffie zetten met een cafetière is ongeveer hetzelfde als al fresco of de koffiekan. Het grote verschil is dat de cafetière een ingebouwde zeef heeft. Hij is alleen niet zo makkelijk schoon te maken.

[caption id="attachment_200547" align="alignnone" width="300"] Koffie zetten met een Napolitaan[/caption]

De Napolitaan: Dit is koffie zetten met een Napolitaanse omkeerpot. Het is een Franse uitvinding, waar het café filtre heet. De maling die je nodig hebt, is sterk afhankelijk van de grootte van de filtergaatjes boven en onder in het koffiemandje.

[caption id="attachment_200545" align="alignnone" width="145"] Koffie zetten met een Syphon[/caption]

De Conakan, Vacuümpot of Syphon: Het lijkt alsof je koffie zet in de scheikundeles. Deze koffiezetmethode is eigenlijk een vorm van weken. Het koffiemaalsel wordt in het water geweekt. Het water wordt elektrisch of door een brander aan de kook gebracht waardoor langs de stijgbuis de koffie onderaan wordt opgevangen.

[caption id="attachment_200530" align="alignnone" width="300"] Koffie zetten met een percolator[/caption]

Percolators: Koffie zetten met de percolator werd in vele huishoudens gedaan. De percolator stond ook heel vaak decoratief op het vuur. Vers koud water wordt aan de kook gebracht. Door de holle buis stroomt het water naar boven en vloeit dan door het geperforeerde bakje met gemalen koffie. De koffie wordt gefilterd en het koffiewater druppelt naar beneden. De werking tussen een handmatige of een elektrische percolator verschilt niet.

[caption id="attachment_200553" align="alignnone" width="170"] De cold brew zetmethode met ijsblokjes[/caption]

Cold brew: Bij cold brew komt er geen warm water aan te pas. Bij deze zetmethode wordt het koffiemaalsel lange tijd geweekt in een afgesloten pot met koud water.

[caption id="attachment_200533" align="alignnone" width="265"] Koffie zetten met een Chemex[/caption]

Chemex: Het Chemex filterzetsysteem heeft de vorm van een zandloper. Het resultaat is een filterkoffie die heel fris en zuiver is als je goed verse, licht gebrande koffiebonen gebruikt. Met een Chemex koffie zetten, ziet er ook super stoer uit.

[caption id="attachment_200538" align="alignnone" width="250"] Koffie zetten met een Aeropress[/caption]

AeroPress: Filterkoffie zetten met de Aeropress is een heel eenvoudige, snelle en schone filtermethode. Uniek aan de Aeropress is dat het werkt met manuele duwkracht.

[caption id="attachment_200540" align="alignnone" width="274"] Koffie zetten met een V60[/caption]

V60: Als je filterkoffie zet met een V60 dan herken je de trechtervormige filterhouder. Het lijkt op de filter in een ouderwets koffiezetapparaat.

[caption id="attachment_200535" align="alignnone" width="300"] Koffie zetten met een Kalita[/caption]

Kalita: Deze filterkoffie herken je aan het gegolfd filterpapier. Kalita lijkt ook op koffie zetten met een koffiezetapparaat maar dan manueel.



3. Koffiezetapparaten

Vroeger werd in de meeste huishoudens koffie gezet met een filter koffiezetapparaat. Deze apparaten waren bijna verdwenen door Senseo, Nespresso en Dolce Gusto omdat het zetten van koffie veel sneller gaat met een 1-druk-op-de-knop apparaat.

[caption id="attachment_200556" align="alignright" width="300"] Koffie zetten met een Dolce Gusto koffiemachine[/caption]

Het zijn de zogenaamde koffiecup- of koffiepadmachines. Het zetten van een koffie met koffiecupjes of -pads is kinderspel. De apparaten zijn over het algemeen heel betaalbaar. Dat is een heel bewuste keuze omdat de meeste omzet later gemaakt wordt met de koffiecupjes.

Koffiecupjes zijn in vergelijking met koffiebonen heel duur. Eerst was het Senseo, maar nu is de Nespresso koffiezetapparaat de meest gebruikte manier om met cups koffie of espresso te zetten. Je zal al gemerkt hebben dat de koffiesmaak heel variabel is met zo’n apparaat. Dit komt niet enkel door de machine maar vooral door de kwaliteit van de koffie.

Espresso volgt een heel ander zetproces dan filterkoffie. Bij espresso wordt onder hoge druk water doorheen de koffie geperst. De kwaliteit van een espresso uit een Nespresso apparaat is niet te vergelijken met de kwaliteit van een espresso in een koffiebar. Dat is logisch, want in Nespresso cupjes zit voorgemalen koffie. Wil je betere espresso zetten, dan kan je dat doen met een volautomatische espressomachine. Het nadeel van een volautomaat is de beperkte instelbaarheid waardoor het moeilijk is om je koffiesmaak te personaliseren. Dat is alleen mogelijk met een halfautomatische espressomachine.

[caption id="attachment_200555" align="alignleft" width="300"] Koffie zetten met een Moccamaster[/caption]

Alles begint bij goede koffiebonen. Een goede maling, het goed tampen en de koffiemachine moeten voor 100% juist op elkaar zijn afgestemd. Het kan best duur uitvallen maar op deze manier kan je thuis ook de beste espresso zetten. Om de machine te kunnen bedienen, heb je meestal wel wat ervaring nodig. Het is altijd leuk om een barista cursus te volgen en te experimenteren met het zetten van koffie.

Omdat filterkoffie terug van weggeweest is, zie je dat elektrische apparaten voor het zetten van filterkoffie worden geherwaardeerd. Zo ook de Moccamaster met zijn super leuk retro design. De techniek in de Moccamaster is nog belangrijker dan het design. Dit koffiezetapparaat garandeert een sublieme filterkoffie door de uitgekiende watertemperatuur tijdens het zetten van de koffie. Maar ook de tijd dat het water en de koffie met elkaar in contact zijn, alsook de temperatuur om de koffie te bewaren, zijn van belang.

 

Laat je vragen, opmerkingen of suggesties over het zetten van koffie hier achter. Er zijn altijd friends of coffee om je van een antwoord te voorzien.